Zamieszanie wokół problem prawdy ma dwa źródła. Zagadnienie to jest zwykle rozpatrywane w dwu perspektywach: [1] albo w perspektywie poznawczej albo [2] ontologicznej, w kontekście rzeczywistości uteoretyzowanej. Problem w tym, że obydwie są usytuowane na tym samym artykułowanym poziomie. Obydwie nie uwzględniają tego, co najważniejsze: ontycznego wymiaru rzeczywistości, ontycznego zakorzenienia, bez którego nie sposób mówić ani o poznaniu, ani o ontologii, ani o prawdzie. Kłopot w tym, że wymiar ontyczny został wyparty z filozofii i w tym należy upatrywać kryzysu współczesnej (...) filozofii. Rzeczywistość Ontyczna to Żywioł Przedpoznawczy. Prawda ma dwa wymiary: ontyczny i ontyczno-epistemologiczny. Pierwszy może być rekonstruowany tylko pośrednio, poprzez praktykę, którą nazywam metafizyką radykalną. Drugi jest rozwijany zgodnie z akceptowanymi normami praktyk artykułowanych. Podczas gdy przeciwieństwem prawdy onto-epistemologicznej jest tylko fałsz, przeciwieństwem prawdy ontycznej może być tylko prawda. Stosownie do powyższego mamy dwa rodzaje realizmu: realizm radykalny oraz wiele modeli realizmów ontoepistemologicznych. Prawda ma podwójną naturę: ontyczną i lekkość energii, tzn. siłę przekraczania aktualnych granic. Aby zmieniać otaczający świat, filozofia winna uwalniać energię uwięzioną w aktualnie obowiązujących teoriach. Mając to na uwadze, zamieniłam tradycyjny realizm na realizm transcendujący, przekraczający istniejące granice naszych aktualnych punktów widzenia i możliwości kognitywnych. (shrink)

The greatest challenge with which the Readers of my book had to cope with was the problem of ontological presence. In Srzednicki’s conception ontological presence has two dimensions: a logical and an onto-factual one.Every cognitive perspective is always contingent but this contingency must be limited somehow. Srzednicki restores the ontological dimension of cognition (crossed out by traditional epistemology and philosophy), but avoids ontological fundamentalism. His conception gives rise to a new model of metaphysics understood not as the most general theory (...) of being or a general theory of cognition but as the non-epistemic closure of all epistemological projects and theoretical discourses.The main parameters of the epistemic closure can only be reconstructed theoretically in the logical space of the observer. This non-epistemic closure is marked by three categorical constraints: ontological, formative and normative.Srzednicki overcomes Wittgenstein’s skepticism by understanding transcendentalism much more deeply. (shrink)

Jan Srzednicki’s metaphysical conception of epistemology lies in radical opposition to the whole epistemological tradition. The main problem of his new epistemology is to find a non-linguistic (non-cognitive) idea of reference to an ontological presence.Srzednicki finds the prototype of such a completely new, non-linguistic perspective in Brentano’s Doppelurteile. Brentano’s idea cannot be mechanically adopted, however, because on the whole it still remains within the traditional theory. To avoid the problemsrevealed by Wittgenstein we need a more sophisticated strategy. Srzednicki achieves this (...) goal by scripting the epistemological scenario for two dimensions: theoretical and pre-theoretical. The first one represents the logical space of observer, the second one, the theoretically discernible logical requirements of cognition (called cognitive potential, pre-Ego or arche of the possibility of cognition).Srzednicki’s idea was born in the space of three theoretical challenges: Brentano’s, Kant’s and Wittgenstein’s. He begins where each of these three theorists broke off, which is to say, entangling his endeavors at he end in dilemmas which cannot be resolved by means available from his perspectives. (shrink)