Name der Zeitschrift: Cognitive Linguistics Jahrgang: 25 Heft: 4 Seiten: 559-581.

Event sequences or scripts are the conceptual representations of activities in memory. Traditional views hold that events are represented in amodal networks and are retrieved by associative strategies. The embodied cognition approach holds that knowledge is grounded in perception and retrieved by mental simulation. We used a script generation task where event sequences of activities had to be produced. Activities varied in their degree of familiarity. In a regressional design we investigated whether amodal or perceptual variables best predicted knowledge retrieval (...) to gain insight into the underlying representation. Retrieval depended on the familiarity of the activity. While novel activities mainly relied on perception‐based simulation and to a lesser extent on associative strategies, moderately familiar activities showed the opposite pattern, and events of familiar activities were retrieved by association alone. We conclude that amodal structures exist in all representations that become stronger with increasing frequency and finally prevail over perceptual structures. (shrink)

Some feminist discourses blame some men for gender inequality, gender domination, and gender-based violence. Some women use such discourse as a perfect scenario to criticize some men’s behavior. Indeed, they usually do so with Oppressed Traditional Masculinities but not with Dominant Traditional Masculinities, who are the men who were violent with those women and with whom some of those women chose to have relationships. However, there have always been men who have been on the side of women and have never (...) committed violence against them. Therefore, New Alternative Masculinities reject being indicated as guilty of the violence committed against women by DTM. Through a communicative approach, applying six semi-structured interviews with a communicative orientation and a communicative data analysis of all information, this article explores both women’s communicative acts that blame OTM for what DTM have done to women and NAM’s reactions to these accusations to stop such blaming to make it possible to overcome hegemonic discourses. (shrink)

Experimental cattle aided agricultural scientists throughout the nineteenth and twentieth centuries in their efforts to produce beef and milk more efficiently for the growing human populations of the United States. Feed experiments were especially important for understanding how and what cattle needed to eat to better produce this food. However, as experts dedicated their time toward creating the most “economical” rations, their organism of focus shifted. This essay describes how scientific efforts to understand feed conversion in livestock became increasingly focused (...) on the role of ruminant microorganisms over the course of the twentieth century. Highlighting media coverage of fistulated cows and the design of artificial rumens, I argue that the scientific shift from macro- to microorganism was contemporaneously embraced and, in turn, funded by agricultural chemical companies to better market animal feed products by the postwar period. (shrink)

Poster ma na celu zaprezentowanie na konkretnym przykładzie wizualizacji w nauce jako dzieła sztuki. Składa się z dwóch części. Pierwsza to skrócona wersja artykułu oraz graficzna prezentacji owego skrótu, wygenerowana za pomocą algorytmu uwzględniającego rozkład liter w tekście (kod został dołączony). Druga część to hasła zapisane krojem pisma tak dobranym, aby wywoływał napięcie między wizualną stroną hasła (emocjami, myślami, skojarzeniami związanymi z formą) a jego znaczeniem (treścią). Poster zasadza się na założeniach przedstawionych w artykule. Proponujemy mianowicie, aby spojrzeć na wizualizacje (...) danych jako na obiekty, których twórcy stają przed podobnymi wyzwaniami, z jakimi muszą się zmierzyć autorzy dzieł sztuk wizualnych, oraz jako obiekty, których odbiorcy muszą wykonać pracę interpretacyjną podobną do tej, której wymagają od nich dzieła sztuki. (shrink)

Certification of banana plantations is widely used as a device for protecting and improving socio-economic conditions of wageworkers, including their incomes, working conditions and—increasingly—voice [related to labour relations and workplace representation]. However, to date, evidence about the effectiveness of certification in these domains is scarce. We collected detailed field data on economic benefits for improving household income, social benefits for labour practices, and the voice of wageworkers focusing on identity and identification issues amongst wageworkers at Fairtrade certified banana plantations and (...) comparable, non-certified plantations in the Dominican Republic. We used different types of regression models to identify significant relationships. Econometrical analysis of survey results complemented by field observations and outcomes from in-depth stakeholder interviews indicate that the impact of Fairtrade certification on wageworkers’ economic benefits is rather limited. However, the impact on the voice of wageworkers, is more evident. On Fairtrade certified plantations workers are more satisfied with the course of life and better represented. Thus while the additional value of Fairtrade certification on primary wages seems limited, Fairtrade has relevant positive effects on the labour force, particularly by delivering in-kind benefits, offering a sense of job-security, improving voice and enabling private savings. Benefits of certification, but also other interventions with a similar purpose, might therefore not be discerned in terms of economic benefits such as wages or basic labour conditions that are under direct control of national law, but they should be identified in terms of social benefits and improved norms of conduct for wageworker engagement. (shrink)

This systematic review aimed to provide an overview of earlier research on the relationships between age conceptualizations and indicators of employability. We have conducted a systematic literature search using PsycINFO, Academic Search Premier, Business Source Complete, CINAHL, ERIC, MEDLINE, and Science Direct. Two raters evaluated the articles and subsequently distinguished k = 41 studies that met the inclusion criteria for this systematic review. Our review revealed that many researchers adopted different operationalizations to measure employability. Moreover, most studies included calendar age (...) as indicator of aging at work, and were based on a cross-sectional design. Based on the Standardized Index of Convergence method, different types of evidence were found for the relationships between age and the employability measures. For relationships between psychosocial age and lifespan age, on the one hand, and employability measures, on the other hand, too few studies were found to draw conclusions. Yet, for relationships between calendar age and labor market-based measures strong consistent negative relationships were found across the studies, and moderately strong positive relationships were found for functional age and labor market- based measures. For organizational age and both competence-based as well as labor market-based measures moderately strong negative relationships were found. We discuss the implications of these results and propose a research agenda for future studies. (shrink)

PurposeThe aim of this study was to investigate the effect of possible late effects of cancer treatment and of two job resources on future burnout complaints, among employees living 2–10 years beyond breast cancer diagnosis.MethodsData at T1 and at T2 were collected in 2018 and 2019. These data were part of a longitudinal study among Dutch speaking workers with a cancer diagnosis 2–10 years ago. All complaints and job resources were self-reported. Longitudinal multivariate regression analyses were executed, controlling for years (...) since diagnosis, living with cancer, and other chronic or severe diseases. Mediation by baseline burnout complaints was considered.ResultsA higher level of fatigue and cognitive complaints at baseline resulted in higher future burnout complaints, with partial mediation by baseline burnout complaints. No effect of physical complaints at T1 was observed. Higher levels of autonomy or a supportive leadership style resulted in lower burnout complaints, with full mediation by baseline burnout complaints. Buffering was observed by autonomy in the relationship of cognitive complaints with future burnout complaints. No moderation was observed by supportive leadership.ConclusionThe level of burnout complaints among employees 2–10 years beyond breast cancer diagnosis may be an effect of fatigue or cognitive complaints, and awareness of this effect is necessary. Interventions to stimulate supportive leadership and autonomy are advisable, the latter especially in the case of cognitive complaints. (shrink)

Amsterdam University Press is a leading publisher of academic books, journals and textbooks in the Humanities and Social Sciences. Our aim is to make current research available to scholars, students, innovators, and the general public. AUP stands for scholarly excellence, global presence, and engagement with the international academic community.

Welke rol mogen levensbeschouwingen spelen in het onderwijs? Waar liggen de grenzen van het multiculturele samenleven? Hoe tolerant kun je zijn voor intolerantie? Wat is de rol van het actief pluralisme? Hoe verhoudt het humanisme zich tot ecologie? Is een moraal mogelijk zonder god? De Vrijzinnige dienst van de Universiteit Antwerpen nodigde tijdens de lezingencyclus "Onze waarden? Welke toekomst voor het humanisme?" Dirk Verhofstadt, Wim van Rooy, Floris van den Berg, Raymonda Verdyck, Magda Michielsens, Ronald Commers en Benno (...) Barnard uit om zich hierover uit te spreken. Jurgen Slembrouck bundelde hun lezingen. (shrink)

Een wijsgerig-methodologische studie welke zich alleen bezighoudt met het van de ervaring afhankelijke karakter van het empirisch onderzoek.

Als er iéts duurzaam kan worden genoemd, zijn het wel levensbeschouwingen. Vermoedelijk is bij de mens de reflectie op het eigen leven begonnen toen het cognitieve vermogen om te reflecteren ontstond. Rotstekeningen van tienduizenden jaren oud zijn de eerste tastbare aanwijzingen in die richting. En sindsdien is de mensheid blijven reflecteren op zijn eigen bestaan, op de wereld om hem heen, op het firmament erboven en op de samenhang tussen dat alles. Op welk moment daarbij het bovennatuurlijke, spirituele of goddelijke (...) in de reflecties werd betrokken is onbekend, maar zeker ook al duizenden jaren geleden. Wereldbeschouwingen hebben in de regel implicaties voor het menselijk handelen, ze zijn zelden uitsluitend beschouwend van karakter. Ze bevatten bijvoorbeeld impliciete of expliciete opvattingen over de ontologie, de ‘aard der dingen’, ons vermogen om de werkelijkheid te kennen en ze hebben meestal implicaties voor de ethiek. (shrink)

Hoe kunnen we ons leven vormgeven? In zijn magnum opus Iemand zijn laat filosoof Joep Dohmen zien op welke manieren wij ons kunnen ontwikkelen tot zelfstandige en betrokken mensen. In de voorbije decennia hebben we onze joods-christelijke traditie achter ons gelaten en zijn we in een neoliberale samenleving terechtgekomen, die zich kenmerkt door een verregaande individualisering. Vrij zijn om je eigen leven te leiden is de hartenwens van de laatmoderne mens. Maar de vervulling daarvan blijkt verre van eenvoudig. Joep (...) Dohmen herneemt in 'Iemand zijn' de klassieke visie op filosofie als persoonlijke vorming. Centraal in zijn vormingsleer staan de individuele persoon en diens mogelijkheden om het eigen actorschap te ontwikkelen en te vormen. In het voetspoor van Socrates, Plato en Aristoteles, Erasmus en Montaigne, Rousseau en Kant, Nietzsche en Foucault, Neiman en Nussbaum laat Joep Dohmen zien hoe wij - dankzij een goed zelfbeeld en zelfdiscipline - beter gemotiveerd en geèengageerd in het leven kunnen staan. Omdat we als individu altijd te midden van anderen opgroeien, is vorming altijd ook sociale vorming. Dankzij deze filosofische bestaansethiek zijn we in staat een betekenis- en zinvol leven te leiden."--Publisher information. (shrink)

Vaak wordt gesteld dat ongelijkheid een individuele verantwoordelijkheid is. Om sociale ongelijkheid te verkleinen zoekt men dan de oplossingen in het ondersteunen van individuen. Maar daarbij wordt meestal voorbijgegaan aan de morele dimensies van ongelijkheid, en aan het belang van de groep of de netwerken waarin mensen wonen, werken en leven. De essays in dit boek, gebaseerd op de nieuwste wetenschappelijke inzichten, tonen aan dat juist die groepsdimensie een zeer belangrijk perspectief is, waaraan in beleidsoplossingen te vaak voorbij wordt gegaan. (...) 0Als je leven niet loopt zoals je dat voor ogen hebt, is dat dan je eigen schuld of hangt dat wellicht met meer zaken samen? Iedereen weet dat omgevingsfactoren een belangrijke rol spelen: Waar ben je geboren? Welk netwerk heb je tot je beschikking? Toch worden bij pogingen om de ongelijkheid in de wereld te reduceren in de eerste plaats individuele oplossingen aangedragen. Dit boek laat voor de verschillende domeinen in de samenleving als de zorg, het onderwijs, werk, migratie en milieu zien hoe dat (niet) werkt. (shrink)

‘Hoe dat ook moge zijn, één ding is duidelijk: welke kenmerken van de Europese cultuur worden benadrukt, hangt af van datgene waarmee Europa wordt gecontrasteerd. Dus mijn eerste punt is: probeer niet Europa te definiëren met behulp van positieve begrippen, maar met behulp van cultuurvijandige begrippen, door het te contrasteren met de vijand.Ik heb weinig toe te voegen ter verduidelijking van het begrip ‘‘cultuur’’, maar ik zou wel iets willen toevoegen dat ontbreekt in de gangbare beschrijvingen van cultuurkenmerken, een (...) kenmerk dat ik uiterst relevant acht voor de omschrijving van de Europese cultuur. In de Europese cultuur hebben gemeenschappelijke herinneringen, met name aan de twee wereldoorlogen, een grote rol gespeeld in de totstandkoming van de cultuur. Ik zou zelfs willen beweren dat Europa als culturele eenheid meer blijk geeft van collectieve herinneringen dan van collectieve normen en waarden.’. (shrink)

Résumé : Le PPBS a été conçu comme un instrument destiné à ceux qui décident de l'allocation des ressources publiques : il doit leur permettre de prendre de meilleures décisions. S'il est très difficile de repérer et de juger les choix que le développement du système a inspirés aux Etats-Unis, il n'en est pas mains certain que ses résultats tangibles sant maigres car la masse des anciens programmes, principale source potentielle de moyens nouveaux, n'a guère été remise en question.La valeur (...) intrinsèque du PPBS ne peut être mise en cause. Ce qui doit l'être, c'est la lenteur de son développement, qui demeure peu avancé. Cette lenteur s'explique, car le système ne peut produire des fruits dans une terre stérile qu'on n'a pas préparée.La brutalité et les maladresses de l'opération déclenchée en 1965 dans le gouvernement fédéral américain ne pouvaient que renforcer la résistance au changement et retarder, sinon compromettre, le succès final. Les perspectives demeurent heureusement favorables, puisque la nouvelle administration ne semble pas décidée à faire machine arrière et que les Etats et Villes ont démarré sous de bien meilleurs auspices.La principale conclusion qu'imposent les expériences américaines est que toute juridiction intéressée par le PPBS doit impérativement développer, de la façon la plus générale, la volonté d'instaurer le système et s'assurer les moyens de le faire. C'est dire qu'il est peu sage d'engager la bataille sur tous les fronts à la fois : il faut tenter des percées. Mais c'est dire aussi combi en l'information et la formation sant essentielles. A cet égard, l'installation généralisée de certains éléments du système, à savoir la structure de programmes et le budget-programme, loin de présenter des inconvénients, peut constituer un excellent exercice en dehors de son utilité directe pour le preneur de décision. La bataille en cause est surtout celle de la conviction: l'outil est prêt, il est bon, encore faut-il que l' ouvrier accepte de s'en servir.Samenvatting:Planning-programming-budgeting werd ontworpen als een instrument voor diegenen die beslissen over de toewijzing van de overheidsmiddelen.Dit instrument moet de beslissers in staat stellen betere beslissingen te treffen. Het is niet makkelijk deze beslissingen op te sporen en te beoordelen welke in de Verenigde Staten getroffen werden onder invloed van de ontwikkeling van deze systeembenadering. Toch is het met vrij grote zekerheid te stellen dat de tastbare resultaten gering zijn omdat de veelheid aan oude programma's die tenslotte toch de voornaamste potentiële bronnen zijn van nieuwe middelen, nooit werden aangevochten.De intrinsieke waarde van PPBS kan daarom evenwel niet worden genegeerd. Wat wel dient aangeklaagd is de traagheid van zijn aanslepende ontwikkeling. Deze traagheid is te verklaren door het feit dat het systeem slechts vruchten kan afwerpen zo het ingeplant wordt in degelijk voorbereid terrein.De brutaliteit en de onhandigheden bij de operatie die in 1965 werd ingezet in het amerikaans federaal overheidsbestel konden niets anders dan de weerstand tegen de verandering versterken en afbreuk doen aan het uiteindelijk slagen van het systeem. Gelukkiglijk blijven de vooruitzichten gunstig want de nieuwe beleidsvoerders sinds de presidentsverkiezingen, blijken ermee te willen doorgaan en de staten en lokale overheden zijn ermee van wal gestoken onder veel betere omstandigheden. Het doorslaggevend besluit uit de amerikaanse ervaringen terzake is wel dat elke instantie welke belangstelling heeft voor PPBS, nodig moet op zo breed mogelijk vlak de wil doen groeien om het systeem te ontwikkelen en er ook de nodige middelen toe ter beschikking stellen. Dit betekent tevens dat het weinig aan te bevelen is de strijd op alle fronten terzelvertijd aan te binden maar wel geleidelijk doorbraken te verwezenlijken. Dit brengt dan evenwel ook met zich dat informatie en vorming essentieel zijn bij deze strategie. In dit verband moet dan ook gezegd worden dat reeds het invoeren van sommige deelementen van het systeem, zoals de programmastructuur en het programmabudget, voor de beslisser nuttig kan zijn voor zijn persoonlijk inzicht en vorming.De te voeren actie dient nog slechts te worden toegespitst op het overtuigen van de verantwoordelijken. Het instrument is immers gebruiksklaar en degelijk, er is alleen nog het wachten op de wil van de gebruiker dit instrument ter hand te nemen. (shrink)

De pessimistische zinnen, waarvan vele op het eerste gezicht klaar en begrijpelijk schijnen, blijken bij nadere beschouwing zinlooze woordenreeksen. De schrijver onderscheidt in zijn logische onderzoekingen drie stadia. In het eerste stadium -- dat van het naïeve begrijpen -- komen ons de pessimistische zinnen, vooral wanneer we in een slechte stemming zijn, zeer vertrouwd voor; in het volgende stadium -- dat der logische analyse -- ontpoppen zij zich als zinlooze woordverbindingen, terwijl in het derde stadium een verklaring wordt gezocht voor (...) het tegenstrijdig karakter der beide voorafgaande stadia. Schächter komt, na toepassing der logische analyse op eenige pessimistische zinnen, tot de conclusie, dat de uiterlijke vorm dezer zinnen misleidend is. Deze zinnen wekken namelijk den indruk, alsof de vertwijfeling, die door hen wordt uitgedrukt, op een gegeven toestand betrekking heeft. Zulk een pessimisme zou echter niet "echt" zijn, wijl daarbij toch stilzwijgend wordt verondersteld, dat een andere, mogelijke -- helaas niet werkelijke -- toestand begeerenswaardig zou zijn. Zoo is de verachting van alle aardsche goederen alleen bij die menschen echt, die rijk aan genotmogelijkheden zijn. Het pessimisme van arme menschen beteekent in den grond der zaak een bekrachtiging van de waardeering voor aardsche goederen. Van een symptomatisch gezichtspunt uit beschouwd, worden pessimistische uitingen niet als uitspraken aangezien, zooals de formuleeringen der omgangstaal en der wetenschap, die de een of andere zakelijke situatie beschrijven, maar als symptomen van bepaalde stemmıngen. Onze taal bestaat uit verschillende "lagen", tusschen welke "overeenkomsten" bestaan. Zoo kan men onderscheiden tusschen een -- met betrekking tot de "waardeeringen" -- neutrale taallaag en een laag, waarin alle dingen en verschijnselen met waardeeringsmaatstaven worden gemeten. Zoowel binnen de waardeeringsvrije, neutrale taal als binnen de waardeeringstaal onderscheidt Schächter een grammaticale en een toegepaste taal. Bij de analyse der taal stooten we op een laag, waarin alle gebeurtenissen uitsluitend van het gezichtspunt van den mensch uit worden beschouwd, waarin bij voorbeeld de zon geschapen is met het doel, den mensch goede diensten te bewijzen. Opvattingen als deze hebben tot het vaststellen van bepaalde regels geleid, die in onze taal, of liever in een van haar lagen, nog steeds gelden. Er zijn zinswendingen, die in de eene taallaag verboden, maar in een andere volkomen toelaatbaar zijn. Iedere taallaag heeft haar eigen regels, haar eigen logica. Binnen bepaalde taallagen hebben de pessimistische uitingen "zin". Het zijn de lagen, waarin vragen en zinnen worden "verstaan". Buiten deze lagen zijn de pessimistische formuleeringen zinloos. (shrink)

Translation: How did life originate? What were the first life forms? How did the cells of our body evolve? Is natural selection the only mechanism whereby evolution occurs? What did Darwin mean with the term natural selection and do we still use that definition today? Does evolution occur slow or fast? Are we determined by our genes? We all ask ourselves these questions from time to time. Scientists however often get too technical and philosophers too speculative in their answers. This (...) book aims to form a bridge between the life and human sciences. Questions on the origin and evolution of life are analyzed critically from within different disciplines. The result is a state of the art, accessible for philosophers and scientists as well as non-academics. Many of the answered proposed can thereby be understood as complements, deviations and alternatives to the standard paradigm of biology, the Modern Synthesis. These deviating statements are bundles into 15 theses. The question then becomes in how far the Modern Synthesis should become the subject of revision based upon these theses. Original: Hoe is leven ontstaan? Welke vorm nam het eerste leven aan? Hoe ontstonden de cellen waaruit ons lichaam is opgebouwd? Is natuurlijke selectie het enige mechanisme waarlangs evolutie zich voordoet? Wat bedoelde Darwin met natuurlijke selectie en gebruiken we deze definitie vandaag nog? Voltrekt evolutie zich traag of snel? Worden we gedetermineerd door onze genen? We stellen ons allemaal deze vragen wel eens. Wetenschappers worden echter algauw te technisch en filosofen te speculatief bij het beantwoorden ervan. Dit boek wil een brug slaan tussen de natuurwetenschappen en de menswetenschappen en de vragen omtrent de oorsprong en evolutie van leven, kritisch en nuchter, vanuit verschillende disciplines analyseren. Het resultaat is een huidige stand van zaken, leesbaar, zowel voor filosofen als wetenschappers en ook voor de leek. Vele van de voorgestelde antwoorden kunnen daarbij begrepen worden als aanvullingen, afwijkingen of alternatieven van het standaardparadigma in de biologie: de Moderne Synthese. Deze afwijkende stellingen werden gebundeld in 15 thesen. De vraag is in hoeverre de Moderne Synthese, in relatie met deze thesen, onderwerp voor herziening moet zijn. (shrink)

-/- In Plato's work the "Sophist", Socrates, who typically occupies a central position in Plato's dialogues, is assigned a supporting role. This has led some scholars to argue for a shift in Plato's oeuvre, where he distances himself from Socrates and introduces a new main protagonist. However, this new protagonist remains unnamed and is only identified by his social position as Xenos, indicating that he is an outsider and a stranger whose identity is ambiguous. In this article, I argue that (...) Plato's decision to leave the character unnamed serves to raise a first problem: the question of whether this stranger is a friend or an adversary of philosophy. At the beginning of the dialogue, Socrates employs a series of references to Homer to bring into play a second problem: the problem of disguise. The third problem, “What is a sophist?”, is attributed to the Xenos. This is the only problem that is explicitly developed and is, therefore, the most prominent in the dialogue. If we relate these three problems to each other, it becomes clear that they represent contradictory intuitions without providing us with a strict criterion for deciding which of these intuitions is correct. By presenting these problems in their entanglement without providing a way out, Plato invites his readers to think without making explicit what the outcome of this thinking should be. -/- [In Dutch: In de "Sofist" speelt Sokrates, vaak het meest prominente personage in Plato’s dialogen, alleen maar een bijrol. Dit heeft veel interpreten ertoe verleid om een breuk in het oeuvre van Plato te postuleren, waarbij Plato afstand zou nemen van Sokrates ten behoeve van een nieuw personage. Ik zal echter laten zien dat Plato er bewust voor kiest om dit nieuwe personage naamloos te laten en hem alleen aan te duiden via zijn sociale positie als xenos (vreemdeling). Hiermee roept Plato, zo zal ik betogen, impliciet een eerste probleem op: is deze naamlo- ze Xenos een vriend of een vijand van de filosofie? Aan het begin van de dialoog wordt er door Sokrates een tweede probleem in spel gebracht: het probleem van de vermomming. Het derde probleem — ‘wat is een sofist?’ — wordt toegeschreven aan de Xenos. Dit is het enige probleem dat expliciet wordt uitgewerkt en is dan ook het meest prominent aanwezig in de dialoog. Als we deze drie problemen op elkaar betrekken dan wordt duidelijk dat ze tegenstrijdige intuïties vertolken, zonder dat we een strikt criterium krijgen aangereikt om te beslissen welke van deze intuïties de juiste is. Door deze problemen in een nog niet ontwarde kluwen te presenteren, nodigt Plato zijn lezers uit tot denken, zonder expliciet te maken wat de uitkomst van dit denken zou moeten zijn.]. (shrink)

Dit essay begrijpt het project van Krisis vanuit ‘het epistemologische probleem van de kritische theorie’, namelijk: vanuit welk standpunt is emancipatoire kritiek überhaupt mogelijk? Door de kritische theorie in brede zin op te vatten, worden vormen van politieke contestatie en de theoretisering daarvan die vaak als 'identiteitspolitiek' worden weggezet besproken in relatie tot de vroege denkers van de kritische theorie en het late werk van Foucault over tegengedrag.

inleiding aangekondigd. Ik hoop dat mijn verkenning van het verschijnsel informatisering en van de grenzen die het recht daaraan stelt, voor u even spannend is als voor mij. Informatisering is een verzamelbegrip. Ik zal proberen het nader te omlijnen: Hoe kan het worden omschreven? Valt informatisering nader te kwalificeren door verschillende aspecten eraan te onderscheiden of door haar te plaatsen in een sociale context? Modelleert informatisering onze werkelijkheid? Zo ja, is dat goed of verkeerd? Hoe kan informatisering worden benaderd vanuit (...) het recht? Welke grenzen stelt het recht? U mag van mij niet verwachten dat ik de grenzen van het recht ga trekken. Niet de grenzen, hooguit grenzen. Nog liever wil ik spreken van bakens, juridische bakens. Bakens markeren de route, maar leggen die niet vast. Bakens kunnen verboden inhouden, maar ook opdrachten. Bakens kunnen ook signalen geven dat iets is toegestaan: het moet niet, het mag. Met u wil ik op zoek gaan naar juridische bakens bij informatisering. Niet zozeer naar vaststaande, geldende bakens, maar naar mogelijke bakens. Anders gezegd: niet de geldende rechtsregels, maar de rechtsbeginselen die eraan ten grondslag liggen, zijn het doel van onze zoektocht. (shrink)

In de twee inleidingen wordt ingegaan op de opvoedingswetenschap als menswetenschap en op de aard, taak en noodzaak van de theoretische pedagogiek. Afgevraagd wordt wat opvoeden is. Gezag en verantwoordelijkheid, doel, noodzaak en mogelijkheid der opvoeding komen aan de orde. Welke grenzen en opvoedingsmiddelen zijn er? Tot slot een aanhangsel met en opsomming van personen en publikaties van werken, totstandkoming van stichtingen, enz.

Wat maakt iemand tot een goede politicus? Welke eigenschappen moet hij hebben en welke juist niet? In Webers ogen moet hij in ieder geval reiken naar het onmogelijke. Feitelijk moet hij een held zijn.

Deze tekst vertrekt vanuit een van de meest invloedrijke denkers in de metafysica, namelijk Aristoteles. We lezen hem via de interpretatie van Giorgio Agamben in het artikel On potentiality. 4 Agamben werpt in die tekst een nieuw licht op het onderscheid tussen potentialiteit en act. De Westerse metafysica heeft vaak de act geprivilegieerd boven de potentialiteit. Enkel actuele entiteiten zouden bestaan, terwijl mogelijkheden behoren tot het domein van de verbeelding. Aristoteles ondermijnt deze stelling volgens Agamben. De mens als redelijk dier (...) is een potentieel wezen. De verwerkelijking van zijn essentie is het cultiveren van de rede als potentialiteit. In de mens zijn act en potentialiteit één. Daarom moeten wij begrijpen in welke zin potentialiteiten bestaan en hoe zij zich verhouden tot de act. Het antwoord vinden wij in de verwerkelijking van impotentialiteit, of het vermogen om dingen niet te doen. De mens kan niet enkel x doen, maar ook actief x niet-doen. Bijvoorbeeld in de vasten kan men van niet-eten een project maken. Agambens studie van impotentialiteit verduidelijkt daarmee wat de termen ‘act’ en ‘potentialiteit’ precies betekenen. Agamben stelt voor om elke actualisering te begrijpen als de opschorting van een impotentialiteit. De vaster die begint te eten, schort zijn project tot niet-eten op. Los van deze of gene actualisering is de wereld eerst de verzamelnaam voor alle mogelijke actualiseringen en die mogelijkheden zijn nooit uitgeput in eender welke actualisering van de wereld. De mens is dan het wezen dat, dankzij zijn impotentialiteit, inziet dat de wereld steeds meer is dan enkel wat het geval is. (shrink)

‘Vrees is een van de weinige dingen waaraan het onze tijd, die zekerheid, veiligheid en geborgenheid node mist, niét ontbreekt. Vrezen zijn er vele en verschillende. Mensen van uiteenlopende sociale, geslachtelijke en leeftijdscategorieën wordt geteisterd door de hunne; er zijn ook vrezen die we allemaal gemeen hebben -- ongeacht in welk deel van de aardbol we toevallig zijn geboren of hebben gekozen te wonen. De moeilijkheid echter is dat die vrezen zich niet zo makkelijk laten optellen. Naarmate ze een voor (...) een in gestage, zij het willekeurige volgorde afdalen, tarten ze onze pogingen ze met elkaar in verband te brengen en hun gemeenschappelijke wortels op te sporen. Ze zijn des te angstaanjagender omdat er zo moeilijk greep op is te krijgen; maar nóg beklemmender door het gevoel van machteloosheid dat ze wekken. Omdat we geen vat hebben gekregen op hun oorsprongen en logica, tasten we ook radeloos in het duister als we voorzorgen moeten nemen -- nog gezwegen van het voorkómen of het afslaan van de gevaren die ze signaleren. Het ontbreekt ons domweg aan de instrumenten en de vaardigheden om het te gebruiken. De gevaren die we vrezen overstijgen ons handelend vermogen; tot nog toe zijn we nog niet eens ver genoeg gevorderd om helder voor ogen te krijgen hoe die daarvoor berekende instrumenten en vaardigheden eruit zouden zien -- laat staan ze beginnen te ontwerpen en te maken.’. (shrink)

Veelbelovend debuut van een talentvolle jonge filosoof - in de traditie van Hans Achterhuis -/- Waarom leven wij in een wereld die voor eeuwig gevuld lijkt te zijn met tekorten? Welke mechanismen creëren dat voortdurende gevoel niet genoeg te hebben? Waar komt ons oneindig verlangen naar méér vandaan - ondanks alle welvaart en overvloed? -/- Deze vragen vormen de basis van een filosofische zoektocht naar de oorsprong van schaarste. Rutger Claassen bespreekt de belangrijkste denkers uit filosofie en economie die (...) zich met dit probleem hebben beziggehouden. Hij laat zien hoe schaarste een rol speelt in actuele debatten over globalisering, de consumptiemaatschappij, natuur en milieu, de waarde van arbeid en het debat over normen en waarden. -/- In Het eeuwig tekort stelt Claassen de vraag hoe wij 'voorbij de schaarste' kunnen komen en ons kunnen losmaken van onze drang tot ongebreidelde bevrediging van behoeften. Volgens hem moeten we de uitweg zoeken in een filosofie die ervan uitgaat dat de bevrediging van menselijke behoeften slechts één vorm is van menselijke activiteit temidden van een veelheid aan waardevolle levensvervullingen. -/- . (shrink)

De milieuproblematiek staat pas sinds kort op de agenda als een fenomeen dat de mensheid bedreigt. Toch blijkt het negentiende-eeuwse gedachtegoed van Karl Marx verrassende inzichten te bieden om deze actuele problemen te duiden. Marx laat zien dat het menselijk ingrijpen in de natuur leidt tot zelfvervreemding: de mens ondermijnt zijn bestaan als een wezen dat zelf deel uitmaakt van de natuur. Deze zelfvervreemding cumuleert in de kapitalistische samenleving. Marx lezend zien we dat de milieuproblematiek geen historische vergissing is, maar (...) fundamenteel samenhangt met de mens als redelijk wezen. Onze beheersingsrede heeft geleid tot de vervreemding van de natuur. Toch geeft dezelfde rede die de mens de vrijheid biedt zich boven het ecologische evenwicht te verheffen, hem de mogelijkheid zich te verzoenen met de natuur. Marx verwijst naar dit dubbele gezicht van de rede als hij stelt dat het 'rijk van de vrijheid' in de schoot van het kapitalisme wordt geboren. In dit boek onderzoekt Paul Cobben welke aanzetten de huidige samenleving biedt om vorm te geven aan de verzoening met de natuur. Paul Cobben is emeritus hoogleraar geschiedenis van de moderne filosofie aan Tilburg University. Momenteel is hij gastonderzoeker aan de Vrije Universiteit Amsterdam en redacteur van de serie 'Critical Studies in German Idealism'. Van zijn hand verscheen o.a. 'Value in Capitalist Society. Rethinking Marx's Criticism of Capitalism' (2015)."-- Publisher information. (shrink)

Het Leids-Haags Allegorieënlexicon toont nieuwe perspectieven op de maatschappelijke werkelijkheid met een actuele duiding van vijftig kernthema’s uit de wetenschap. De auteurs zijn de duale promovendi en hun promotores van Leiden University Dual PhD Centre The Hague. Ze worden daarbij geïnspireerd door de metafoor van de grot van Plato: Waar ben ik? Waar sta ik? Welk beeld zie ik? Hoe kan ik dat begrijpen? Er ontstaan beeldende voorstellingen van begrippen waarin op zoek wordt gegaan naar de centrale gedachten die ten (...) grondslag liggen aan die begrippen. Zo wordt de veranderende wereld waargenomen met het besef dat we nooit kunnen weten of we de gehele werkelijkheid kunnen zien of begrijpen. De waarneming is afhankelijk van de zichtpositie die de waarnemer inneemt. Zo ontstaan verbeeldingen van waarnemingen van ons menselijk bestaan. Zoals: assimilatie, creativiteit, gender, kunstenaarschap, magistraat, participatie, regels, tragedie en verzorgingsstaat. Eerst wordt actuele literatuur besproken. Daarna volgt discussie. Tenslotte neemt de auteur positie in. Met bijdragen van promotores Wilfried Admiraal, Ingrid van Biezen, Hans Borgman, Paul Cliteur, Jaap van den Herik, Rikki Holtmaat, Willem Otterspeer, Jos Raadschelders, Robert Tijssen, Wim Willems en promovendi. (shrink)

Ten aanzien van Europa is de vraag aan de orde of de doelstellingen louter materieel en economisch zouden moeten zijn of ook ideëel. De auteur ervaart een geestelijke dimensie aan zijn plaats als Duitser in Europa en wil aan het verleden van Europa een plaats geven in zijn leven. Het is problematisch dat cultureel erfgoed grotendeels in musea wordt geplaatst, buiten het dagelijks leven. Het belang van een robuuste gemeenschapszin en van geestelijke waarden. Ethiek veronderstelt een beeld van de mensen (...) als stoffelijk en geestelijk. De menselijke rede is niet sterk genoeg om een juist gebruik van vrijheid te garanderen en vrijheid moet door verantwoordelijkheidsgevoel worden beteugeld. Iets vergelijkbaars geldt voor het denken over schoonheid. 'Ik ben ervan overtuigd dat we de kunst nodig hebben om dat gezonde verstand te voeden zonder welk geen enkele politieke constructie op lange termijn zal standhouden.' We hebben de kunst nodig om ons te helpen een ideaal van menselijkheid te behouden. (shrink)

Het is een bekend feit dat Wittgenstein een grote belangstelling voor muziek had, en ook dat er verspreid over zijn werk tal van opmerkingen over te vinden zijn. Maar hoewel er bibliotheken volgeschreven zijn over de meest uiteenlopende aspecten van Wittgensteins filosofie, is aan deze opmerkingen opmerkelijk genoeg nauwelijks systematisch aandacht besteed. In deze bijdrage wordt eerst ingegaan op de biografische vraag welke rol muziek in het leven van Wittgenstein speelde. Vervolgens komt aan de orde wat hij in zijn (...) werk zegt over muziek. Welk licht werpen de opmerkingen over muziek op de filosofische problemen die hem bezighielden? (shrink)

Deze studie onderzoekt de zin van de empirische sociale weten- schap voor de interpretatie van het menselijk bestaan. Ik vraag naar de betekenis van de sociale wetenschap voor het begrip van het menselijk bestaan als grondslag van rationaliteit en vrijheid. De analyse van de wetenschapsleer, de ethiek en de cultuurfilosofie van Max Weber levert een bijdrage aan de beantwoording van deze vraag. De filosofische vraagstelling die deze studie leidt is niet vreemd aan de inspiratie van Webers denken. Die inspiratie is (...) gelegen in de vraag naar het lot van de vrijheid van individuen onder voorwaarde van een gerati- onaliseerde wereld. In deze studie wordt de aandacht in hoofdzaak gericht op de filosofische grondslagen van Webers wetenschapstheoretisch en ethisch denken. De centrale leidraad van mijn interpretatie is de oppositie van feitelijkheid en idealiteit, en van immanentie en transcendentie. Daardoor kan een aantal belangrijke motieven van Webers denken rond rationaliteit en vrijheid aan het licht gebracht worden welke samenhangen met de filosofische grondslagen ervan. Weber heeft gesteld, dat het probleem van rationaliteit en vrijheid in onze samenleving alleen intellec- tueel zuiver gethematiseerd kan worden op basis van een empirisch wetenschappelijke benadering van de realiteit. Een dergelijke analyse moet zich los maken van de vooroordelen van een speculatieve geschiedfilosofie. Het sociaal-wetenschappe- lijk denken van Weber pretendeert empirische geldigheid en heeft daarom in zijn visie een antimetafysische strekking. Toch blijft zijn denken gebonden aan zeer specifieke vooron- derstellingen van filosofische aard welke hij ontleent aan de wetenschapslogica van zijn dagen. Het is een van de theses van deze studie dat Weber de filosofische grondslagen van zijn conceptie van sociale wetenschap verheldert door een beroep op te doen het neo-kantianisme van H. Rickert en de fenomenologie van E. Husserl. (shrink)

Ignatieff beschrijft de betekenis van het religieuze begrip afgoderij voor een seculiere humanist. Hij omschrijft het begrip afgoderij als metafoor, stelt de vraag op welke wijze de metafoor van de afgoderij in de seculiere maatschappij voortleeft, en verbindt het begrip afgoderij aan het begrip dat mensen zichzelf vereren.

‘De popularisering van de hoge cultuur is tegenwoordig de rechtvaardiging van de cultuur als zodanig. Als iets goed is, als iets nobel is, moet het gedeeld worden, en wel zo breed mogelijk. Natuurlijk is de democratisering van de hoge humanistische cultuur in een kapitalistische beschaving problematisch. [...]Toch is het onzin om te veronderstellen dat we een verhevener en humanistischer publieke cultuur zouden hebben als we niet meer zouden proberen de toegang tot ons erfgoed te verbreden. Een democratische toegang tot de (...) humanistische cultuur lijkt hoe dan ook een goede zaak, ook als we niet zeker weten tot op welke hoogte deze toegang de geest verheft.’. (shrink)

Geschiedwetenschap was lange tijd vooral geschiedschrijving. Historische verhalen werden gebruikt om heersende gebruiken en opvattingen in het heden te ondersteunen. In de 19de eeuw werd de geschiedbeoefening een echt academische wetenschap. Deze professionalisering heeft voor veel goeds gezorgd, maar kan soms ook een last blijken. Met name het ontstaan van elkaar al dan niet verketterende 'scholen' en 'richtingen' heeft ertoe geleid dat historici soms meer bezig waren met het bestrijden van elkaars opvattingen dan met het onderbouwen van hun eigen standpunten.0Een (...) keur aan auteurs brengt in dit boek deze 'last der geschiedenis' en hoe daarmee om te gaan in kaart. Op welke manieren gingen historici sinds de professionalisering van hun vak in de 19de eeuw gebukt onder dominante representaties en benaderingswijzen van het verleden? Hoe hebben zij soms getracht, tegen de stroom in, daarmee te breken, en wat heeft dat aan nieuwe inzichten opgeleverd? (shrink)

In de?Hal van de acht wijzen? in de Sankeientuin (Yokohama, Japan) staan de standbeelden van grote leraren van de mensheid: Boeddha, Confucius, Jezus en enkele Zenleraren. Onder hen is ook het beeld van Socrates. Voor Kenzo Adachi, die de hal bouwde, was Socrates vooral een spirituele leider, een levensgids, een voorbeeld van deugd, wijsheid en geluk.0Bij welke filosofische traditie je ook te rade gaat, overal kom je Socrates tegen. Sommigen noemen hem de vader van de filosofie, anderen zien hem (...) als een leermeester in correct denken of morele moed. Zoveel tradities, zoveel Socratessen. En, opmerkelijk: al die Socratessen zijn nog geloofwaardig ook.0Rico Sneller presenteert een geschiedenis van de filosofie aan de hand van alle Socratessen die de filosofische traditie rijk is.Na Xenofons en Aristofanes? Socrates gaat hij onder meer in op de Socrates van Hegel, Kierkegaard, Nietzsche, Strauss en Derrida.0We zijn nog lang niet uitgepraat over Socrates. En de lezer van 'Het raadsel Socrates' al helemaal niet. (shrink)

Is de herhaling mogelijk? Deze ogenschijnlijk simpele vraag vormt het uitgangspunt van De herhaling. Een proeve van experimenterende psychologie door Constantin Constantius (1843), een van de meest curieuze geschriften uit het oeuvre van Søren Kierkegaard. In dit artikel worden twee aspecten aan de orde gesteld die De herhaling tot een nog altijd belangrijk boek maken: 1) De ongewone filosofische stijl die in dit boek ontwikkeld wordt en 2) De eigenzinnige opvatting over vrijheid en subjectiviteit die er onder de noemer 'de (...) herhaling' in naar voren wordt gebracht. Zoals de ondertitel 'een proeve van experimenterende psychologie' al aangeeft, is De herhaling geen klassieke filosofische verhandeling waarin op systematische wijze wordt uitgelegd wat er onder de herhaling - als filosofische begrip - verstaan moet worden. Integendeel, het is een uiterst experimenteel boek waarin een nieuwe filosofische stijl wordt geïntroduceerd. Er wordt zodoende nergens een eenduidige definitie gegeven van de herhaling in filosofische zin die ik in het vervolg zal aanduiden als de 'existentiële herhaling'. Sterker nog, de twee verschijningsvormen van de herhaling - de alledaagse en de existentiële herhaling - worden telkens welbewust met elkaar verward. Pas in de afsluitende brief aan de echte lezer van dit boek wordt duidelijk in welke richting we het verschil tussen deze twee vormen van herhaling moeten zoeken. (shrink)

De moderne Olympische Spelen werden in 1896 ingesteld op initiatief van de bevlogen Franse edelman Pierre de Coubertin. In de loop van de 115 jaar die de Spelen nu oud zijn, zijn het karakter en de context ervan aardig gelijk opgegaan met die welke sport in het algemeen doormaakte in het kielzog van de maatschappelijke en politieke ontwikkelingen. Zo stonden de OS in de eerste periode, tot de jaren dertig van de twintigste eeuw, vooral in het teken van het (...) idealistische amateurisme van de hogere klasse. In de tweede periode vervaagde met de opkomst van de grote ideologische systemen en de koude oorlog het universalistische, kosmopolitische ideaal van De Coubertin cum suis. Van Berlijn 1936 tot en met Peking 2008 zijn veel edities van OS met politieke verwikkelingen omgeven geweest. Vanaf Montreal 1976 beginnen ook de kosten van de Spelen een belangrijk element te worden in de discussies. Het proces van bidding leidde bijvoorbeeld tot corruptie onder de leden van het Internationaal Olympisch Comité. Klassengebonden culturele, politieke en economische factoren lijken in achtereenvolgende fasen de beoefening van de topsport te hebben bepaald. De vraag die ik in dit artikel centraal wil stellen is hoe, in hoeverre en met welke recht commerciële overwegingen de organisatie van de OS bepalen? Dit lijkt met het oog op de toekomst de meest relevante vraag. (shrink)