Profesor Ryszard Panasiuk przez ostatnich kilka dekad należał do grona wiodących polskich filozofów. Jego książki na temat Hegla, ruchu młodoheglowskiego czy Marksa należą do kanonu historiografii idei. Publikowany tutaj obszerny wywiad z Profesorem może stanowić wartościowe i oryginalne źródło do historii inteligencji i humanistyki w tzw. Polsce Ludowej. Profesor Panasiuk opowiada w nim o swojej karierze naukowej, jednocześnie kreśląc obraz przemian akademickiego środowiska filozoficznego w powojennej Polsce. Wiele uwagi poświęca również swojej relacji z Bronisławem Baczką i innymi wybitnym reprezentantami Warszawskiej (...) Szkoły Historii Idei. Ponadto Profesor analizuje proces narastania prądów dysydenckich wśród zwolenników marksizmu po Październiku ’56 i wyjaśnia ostateczny rozkład post-stalinowskiej ortodoksji w polskim życiu intelektualnym tego okresu. Jak również dowodzi, że choć Marks stanowi ważny i wciąż warty badania rozdział w historii filozofii europejskiej, to marksizm, z uwagi na zawarty w nim koncept „radykalnej wspólnoty”, jest ideologią z gruntu utopijną. (shrink)

PRACTISING THE UTOPIA. EDWARD ABRAMOWSKI AND THE RETURNING SPECTRE OF COMMUNISM The article discusses the idea of the communism comprised in the works of Polish radical thinker, Edward Abramowski (1868–1918). The Abramowski's works are examined in a strictly political manner. The article argues, that Abramowski's concept of the communism was created in the opposition to orthodoxical marxism, dominant in European workers movement that time. Abramowski was a determined critic of separating the „theory” and „practice” in workers movement program. The article (...) proposes term „utopian practice” to analyse Abramowski's concept of the political activity and his way of thinking about class struggle and abolition of the capitalism, which – according to Abramowski – should be replaced by the „Cooperative Republic” (Republika Kooperatywna) – pre-communist utopia based on workers free associations. The article points out similarity (based on the concept of the „onologisation of the politics”) between Abramowski's concept of „everyday communism” and theories of Michael Hardt and Antonio Negri. (shrink)