In the paper I try to present what I termed epistheology in its relation to basic concepts of theory of knowledge: the knowledge itself, its unity and systemic character, criteria of truth and selfevidence, and the questions of justification (of knowledge and criteria of knowledge both) and ethical ideal of knowledge as the contemplation of God's design. Epistheology is thus an epistemic discourse based on and warranted by theological concepts. I analyze Descartes, Malebranche, Leibniz and the like to demonstrate the (...) way this discourse operates. In the second part of the paper I sketch the British approach: empirical, secular, and most importantly based on the concept of verisimilitude. Humean philosophy is in this way not only seen as antagonistic to its continental predecessors, but also victorious as a foundation of new and fertile paradigm of secular science. (shrink)

Artykuł traktuje o relacjach ateizmu i sekularyzmu. Podstawowym problemem rozważanym w tekście jest pytanie o to, czy trzeba być ateistą, żeby być sekularystą. Pojęcia sekularyzmu i ateizmu przedstawiamy na tle historycznym, a następnie analizujemy w taki sposób, by uzyskać możliwie pełną odpowiedź na nasze pytanie. Analizie poddane zostały teoretyczne możliwości kształtowania relacji religii i państwa, a także konsekwencje, jakie wypływają z poszczególnych form kształtowania tych relacji. Sądzimy, że o ile rozumieć ateizm jako niewiarę w Boga/bogów, a sekularyzm jako nieużywanie teologicznych (...) uzasadnień w decyzjach politycznych, o tyle nie trzeba być ateistą, by być sekularystą, z drugiej zaś strony warto być sekularystą będąc człowiekiem religijnym, bo to sekularyzm jako zasada polityczna gwarantuje prawo do wyznawania i praktykowania religii. (shrink)

The popularity of New Atheism in the market of ideas in the last decade is unprecedented. This informal movement introduced radical atheism into the mainstream of public considerations and created a massive resentment amongst philosophers and theologians. Many critiques come predictably from conservative groups, which makes them conventional. But lately also the left-wing thinkers began to turn to religion and its emancipation potential. One of the prominent left-wing thinkers, Terry Eagleton, proposed a wholesale critique of New Atheism in his Reason, (...) Faith, and Revolution. Reflections on the God Debate (2009). What I’m trying to do in this paper is to critically compare his animosity towards New Atheism with his positive project of rehabilitation of an orthodox Christianity, the latter being a means towards realizing Eagleton’s political agenda. This agenda is, I presume, based on theological if not metaphysical notions and sentiments. (shrink)